Bij instructies voor het aanleveren van een goed drukbestand staat vaak vermeld; De resolutie van het bestand moet (bij voorkeur) 300dpi zijn. Maar wat houdt dat in en wat is het verschil tussen pixels en vectors? Laten we beginnen met pixels.
Pixelbestanden zijn plaatjes zoals foto’s. Zoom je in op een foto dan kun je zien dat het plaatje steeds minder scherp word. Zoom je maximaal in dan kun je elke pixel afzonderlijk zien als gekleurde blokjes. Je kunt dan niet meer zien wat de foto moet voorstellen, daarvoor moet je weer uitzoomen. Elk zo’n blokje is een pixel. En elke pixel heeft een eigen kleurwaarde. Hoe meer van die blokjes, hoe scherper het totaalplaatje. De scherpte, of eigenlijk moeten we zeggen ‘resolutie’, moet bij voorkeur 300 dots per inch (dpi) zijn om een scherpe afdruk te kunnen realiseren van een foto. Bestandsextensies pixel-bestanden zijn o.a. .jpeg, .png, .tif en .psd.
- Image
- Image
Resolutie
Resolutie bepaald dus hoe scherp het plaatje is. Het formaat waarop een foto geplaatst is bepaald uiteindelijk de scherpte. Een foto op A4-formaat met een resolutie van 150 dots per inch is heel scherp als je deze verkleind naar 10cm x 14,8cm, maar niet als je dezelfde foto opblaast tot een poster van A2-formaat.
Dpi (Dots per inch, ook wel aangeduid met PPI, Pixels Per Inch) staat dus voor puntjes per inch, een inch is 2,54 centimeter. Als je dus een lijn trekt van 2,54 centimeter, die dan onderverdelen in 300 stukjes. Meer pixels heeft geen zin, want meer levert in druk geen zichtbare verbetering op. Minder kun je wel gaan zien, want hoe minder pixels in die 2,54 centimeter hoe minder scherp de foto. Een kritische kijker gaat dat zien, maar is dat een ramp?
- Image
In de praktijk krijg je ongetwijfeld te maken dat je gewoon niet meer pixels hebt, omdat je aangeleverde foto’s gemaakt zijn met een telefoon en die dan soms ook nog per WhatsApp verstuurd kunnen zijn*. Dan is het wat het is en zal je dat moeten accepteren. Het ligt er natuurlijk wel aan welk doel het moet dienen. Maak je een magazine waarin je pagina-grootte foto’s wil plaatsen, dan is het wel heel belangrijk dat je foto’s scherp en kwalitatief zijn, dus met een hoge resolutie.
*Whats-App verkleind de foto’s om ze snel te kunnen versturen, dus eigenlijk zijn ze dan nog wel geschikt om op beeldscherm te bekijken, maar eigenlijk niet meer om af te drukken.
- Image
Vector
Vectorbestanden zijn geen pixelplaatjes. In plaats van heel veel pixels naast elkaar die tezamen een beeld vormen zijn vectoren meer “wiskundige” plaatjes. Je moet denken aan logo’s, iconen, letters of grafieken, maar nooit foto’s, want die zijn altijd gepixeld. Het zijn punten die met elkaar verbonden zijn met een lijn en die lijn kan een dikte hebben en een kleur en de vorm kan ook een inhoud hebben met een eigen kleur. Hierdoor kun je de afbeelding op elk formaat afdrukken zonder kwaliteitsverlies, het blijft dus altijd strak. Bestandsextensies vectorafbeeldingen zijn o.a. .eps, .ai en .svg.
Maar let op: soms lijkt het erop dat iets een vectorbestand is omdat het de juiste extensie (EPS, AI, SVG) heeft; toch kan het dan zijn dat dit stiekem een pixelbestand is. Dat komt omdat er dan een pixelafbeelding is geplaatst in een bestand dat vervolgens is opgeslagen met een vectorextensie, bijvoorbeeld eps. Daarmee wordt het niet spontaan een vectorafbeelding. Het blijft een niet-schaalbare pixelafbeelding en is dan niet goed bruikbaar. Zoom er eens flink op in. Wat gebeurt er? Blijft het plaatje net zo scherp? Dan is het waarschijnlijk een vectorafbeelding. Wordt het pixelig en onscherp, dan heb je te maken met een pixelafbeelding.